Over de zorg
Definities en achtergronden
Vluchtelingenkinderen in Nederland bestaan uit drie groepen:
- Kinderen die gevlucht zijn naar Nederland en zich al dan niet in de asielprocedure bevinden (asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen)
- Ongedocumenteerde kinderen
- Nieuwe statushouders; dus kinderen met een verblijfsvergunning
Zij vormen één van de kwetsbaarste populaties binnen de maatschappij, omdat zij door hun herkomst en geschiedenis specifieke gezondheidsrisico’s hebben1. De situatie in het land van herkomst, de vluchtroute en het vestigen in Nederland zijn factoren die bijdragen aan verhoogde gezondheidsrisico’s. Daarnaast zijn bepaalde zaken binnen de gezondheidszorg anders geregeld bij vluchtelingenkinderen. Tegelijkertijd zijn vluchtelingenkinderen en hun ouders veerkrachtig.
Organisatie van zorg
Alle vluchtelingenkinderen krijgen een medische intake via de Jeugdgezondheidszorg (door de jeugdarts en -verpleegkundige); tevens vindt dan evaluatie van de vaccinatiestatus plaats en toediening van eventuele inhaalvaccinaties.
Eerstelijnszorg is – op reguliere asielzoekerscentra – beschikbaar via (GZA-)huisartsen. Kinderen die wonen op asielzoekerscentra vallen onder een GZA-huisarts die werkzaam is in het AZC; statushoudende kinderen die in de gemeente zijn geplaatst hebben toegang tot de reguliere huisarts. GZA-huisartsenzorg is ook 24/7 telefonisch beschikbaar voor vluchtelingen via de GZA-praktijklijn. Voor andere opvanglocaties dan reguliere asielzoekerscentra kan de eerstelijns zorg anders geregeld zijn, dit kan verschillen per locatie en per gemeente.
Tweedelijns zorg door kinderartsen is overal toegankelijk na verwijzing door jeugdartsen of huisartsen. Voor de praktijk van de kinderarts is de Leidraad Nieuwkomersonderzoek opgesteld door de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde waarin aanbevelingen worden geformuleerd voor kinderartsen ten aanzien van de gezondheid en zorg van vluchtelingenkinderen in Nederland.
Vergoeding van zorg
Heeft u een vluchtelingenkind op uw spreekuur en vraagt u zich af hoe het zit met de financiering van zorg? Dit moet u weten:
- Welke zorg mag en moet ik verlenen? Vluchtelingen, waaronder onverzekerden die niet in een asielprocedure zitten, hebben recht op zorg die volgens een arts medisch noodzakelijk is. Medisch noodzakelijke zorg beperkt zich niet tot spoedzorg.
Het gaat hierbij ook om zorg uit het basispakket en –voor onverzekerbare vreemdelingen zoals ongedocumenteerden- om zorg uit de Wet langdurige zorg. - Hoe wordt de zorg gefinancierd? Vluchtelingen zonder verblijfsvergunning of visum die asiel hebben aangevraagd hebben recht op zorg via de Regeling Medische Zorg Asielzoekers (RMA), hiervoor is het het zorgnummer op de COA-pas van de patiënt benodigd. De kosten voor deze groep patiënten kunnen (achteraf) worden gedeclareerd bij het RMA. Vluchtelingen die geen verblijfsvergunning of visum hebben, (nog) geen asiel hebben aangevraagd en geen Nederlandse zorgverzekering hebben vallen onder de regeling voor onverzekerbare vreemdelingen van het CAK. De kosten voor deze groep patiënten kunnen (achteraf) worden gedeclareerd bij het CAK. Zie voor meer informatie deze pagina van het CAK en deze pagina van RMA. Voor vluchtelingen uit Oekraïne met een BSN in Nederland is per 1 juli 2022 een aparte vergoedingsregeling ontworpen genaamd Regeling Medische zorg Ontheemden uit Oekraïne (RMO).
- Álle ziekenhuizen en huisartsenpraktijken in Nederland kunnen bij het CAK, RMA of RMO declareren, afhankelijk van onder welke regeling de patiënt valt. De hoogte van vergoeding van het CAK (voor onverzekerbare vreemdelingen) is afhankelijk van of er spoedeisende of obstetrische zorg is verleend, en of het een gecontracteerd ziekenhuis betreft indien er tweedelijnszorg benodigd was. Zie voor meer informatie hierover deze pagina van het CAK.
Voor meer informatie over de administratieve procedures voor declareren in het geval van een onverzekerd kind verwijzen we naar Module 10 Een onverzekerd kind op uw spreekuur: een stappenplan, afkomstig uit de Leidraad Nieuwkomersonderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK).
Tolken
Zorgverleners zijn volgens de Wet op de Geneeskundige Behandelovereenkomst verplicht patiënten duidelijk en begrijpelijk te informeren. Daarom is het belangrijk om tijdens een consult met een anderstalige patiënt te overwegen of de inzet van een professionele tolk nodig is. Medische beroepsorganisaties hebben hiervoor in 2014 samen met de Patientenfederatie en Pharos de ‘Kwaliteitsnorm tolkgebruik bij anderstaligen in de zorg‘ opgesteld. Het wordt sterk afgeraden om een kind als tolk in te zetten.
Op de website www.zoschakeltueentolkin.nl vindt u terug hoe informatie over het inschakelen van een tolk in verschillende sectoren van de zorg, hier vindt u ook via welk telefoonnummer u een (gratis) tolk kunt inschakelen voor asielzoekers of Oekraïense vluchtelingenkinderen.
Uit onderzoek blijkt dat inzet van tolken uiteindelijk kosteneffectief is. In de eerste lijn resulteert inzet van professionele tolken aanvankelijk tot een hogere zorgconsumptie en dus tot hogere kosten, maar vervolgens leidt deze inzet tot minder verwijzingen en ziekenhuisopnames. Het gebruik van tolken op de spoedeisende hulp leidt eveneens tot minder vervolgconsulten en minder klinische opnames, zonder dat er sprake is van een langer verblijf op de SEH. Inzet van professionele tolken leidt tot slot tot meer tevredenheid bij patiënten én zorgverleners2.
Verwijzingen
Referenties
